---

تاریخچه هنر عطرسازی

• جمعه 23 مهر 1395 22:09
• مقالات عطرخانه
• مدیریت سایت

هنر عطر سازی در زمان باستان از میان رودان و مصر شروع شده و در ایران و روم باستان توسعه پیدا کرد. اولین شیمی دان ثبت شده در دنیا، زنی بنام تاپوتی می‌ باشد، یک عطر ساز که طبق لوحه‌ های خط میخی در هزاره دوم قبل از میلاد در میان رودان می زیسته‌ است گلها، روغنها و اگیر ترکی را با دیگر مواد معطر چندین بار متوالی تقطیر و صاف می کرده تا عطر مورد نظر را تولید نماید.

در سال ۲۰۰۵ باستان شناسان آنچه که تصور می‌ شود قدیمی ترین عطر جهان می‌ باشد را در پیرگوس، قبرس کشف کردند. این عطرها قدمتی بیش از ۰۰۰۴ سال دارند. در این مجموعه حداقل ۰۶ دستگاه تقطیر و کاسه برای مخلوط کردن، قیف و بطری عطر در یک کارگاه ۰۰۰۴۳ فوت مربعی (۰۰۰ ۴ متر مربعی) کشف گردید. در زمان‌ های قدیم مردم با استفاده از گیاهان و ادویه جاتی مانند بادام، گشنیز، گل تلفونی (مورد سبز)، رزین رسته مخروطیان، ترنج، و همچنین انواع گل عطر تولید می کرده‌اند.

در اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد در سیلک کاشان، غیر از ظروف سفالین بعضی تُنگ‌های کوچک از مرمر که گویا مخصوص نگهداری عطر بود در حفریات سیلک پیدا شده است و همچنین مقداری آئینه مسی جهت آرایش به دست آمده است.

 انبیق ایرانی، مربوط به قرن سیزده، ساخته شده در تبریز

 انبیق از ابزارآلات کیمیاگری است.

اختراع آن به جابر بن حیان در سال ۱۷۶ هجری شمسی منسوب شده‌است.
قرع (کدو) که امروزه تقریباً همان بالن می‌باشد، محتوی مواد معدنی و ... بود که در زیر انبیق قرار می‌گرفت و بخار حاصل از حرارت دیدن مواد داخل آن متصاعد و در انبیق جمع شده و مقطر آن از انبویه انبیق فرو می‌چکید. البته چون کیفیت جنس این ابزار با توجه به صنعت شیشه‌گری آن زمان چندان مناسب حرارت نبود، آنها را برای جلوگیری از ترکیدن، با گل حکمت، مطیّن (گل‌آلود) می‌کردند. روش دیگری هم مرسوم بود و آن قرار دادن قرع داخل ظرفی حاوی مقداری خاکستر بود که حرارت آتش بصورت یکنواخت و تدریجی به قرع برسد.
انبیق، نورنبرگ، موزه ملی آلمان

درقرن نهم میلادی ابویوسف کندی شیمیدان عرب، کتابی درباره عطرها به نام شیمی عطر و تقطیر نوشته‌ است. این کتاب شامل بیش از یک صد دستور برای تهیه روغنهای معطر، مرهم‌ ها، عرق‌ های گیاهی و جایگزینهایی برای داروهای پر هزینه می‌ باشد. به علاوه در این کتاب ۱۰۷ روش و دستور العمل برای عطر سازی و ساخت تجهیزات مربوطه، از جمله انبیق، شرح داده شده‌ است.

 دانشمند ایرانی ابن سینا فرآیند عصاره گیری از گل با استفاده از روش تقطیر را که امروزه بطور معمول استفاده می‌گردد معرفی کرد. اولین تجربه او با گل رز بوده‌است. از زمان این کشف، عطر از مخلوطی از روغنها، گیاهان و یا گلبرگ‌های خرد شده که یک ترکیب قوی معطر را بوجود می‌ آورند به دست می‌ آید. از این میان گلاب بلافاصله میان مردم محبوب شد. مواد اولیه و تکنولوژی تقطیر در کشورهای شرقی به طور قابل توجهی صنعت عطر سازی و پیشرفت‌ های علمی و بخصوص شیمی را در غرب تحت تاثیر قرار داده‌اند.

 

  

هنر عطر عطرسازی باستان شناسان قدیمی ترین مصر انبیق