---

منابع عطر سازی طبیعی، گیاهی

• شنبه 28 اسفند 1395 14:16
• مقالات عطرخانه
• admina

زمان زیادی است که گیاهان به عنوان منابع اسانس و ترکیبات معطر استفاده می‌شوند. این مواد معطر معمولاً به عنوان یک فرایند ثانویه در گیاهان جهت محافظت آنها در برابر گیاهخواران، امراض و جذب حشرات گرده افشان تولید می‌شود. گیاهان بزرگترین منبع در تأمین مواد معطر در صنعت عطر سازی اند. منابع این ترکیبات از قسمت های مختلف گیاه می‌تواند باشد. یک گیاه بیش از یک ماده معطر می‌تواند داشته باشد، برای مثال دانه گشنیز نسبت به ساقه و برگ آن بوی کاملاً متفاوتی دارد. برگ‌های نارنج، شکوفه‌های آن، و پوست میوه اش به ترتیب منابعی برای پتیتگرین (petitgrain)، اسانس بهار نارنج (neroli)، و روغن نارنج (orange oils) هستند.

پوست: پوسته‌هایی که بطور معمول استفاده می‌شوند شامل دارچین و درخت گنه گنه عطری می‌باشند. روغن معطر پوسته ریشه گیاه ساسافراس (Sassafras) به منظور استفاده از ماده اصلی آن سافرول (safrole) که برای ساخت مواد معطر مصنوعی دیگر استفاده می‌شود، بطور مستقیم و یا خالص شده استفاده می‌گردد.

 

گل و شکوفه: بدون شک یکی از بزرگرترین منابع عطرسازی است، که شامل گل‌های واریته‌های مختلفی از رز و یاس، گل مریم، نرگس، شمعدانی عطری، اُسمانتوس (osmanthus)، پلومریا، میموزا (mimosa)، پیچ امین الدوله، گل یخ، کاسی (Cassie) از درخت آکاسیا فارنسیانا (Acacia farnesiana) و امبرِت (ambrette) به همراه شکوفه‌های مرکبات و درخت یلانگ-یلانگ (ylang-ylang) می‌شود. غنچه‌های بازنشده میخک صدپر نیز هر چند به عنوان گل در نظر گرفته نمی‌شوند اما استفاده می‌گردند. ارکیده‌ها بطور تجاری در عطرسازی استفاده نمی‌شوند به غیر از وانیل که بعنوان یک ارکیده بعد از گرده افشانی و تشکیل کیسه بذر آن در عطرسازی استفاده می‌شود.

میوه‌ها: میوه‌های تازه‌ای مثل سیب، توت فرنگی و گیلاس بعد از استخراج متأسفانه بوی مورد انتظار را ندارند. اگر این بوها در عطری وجود داشته باشد ناشی از ترکیبات مصنوعی می‌باشد. میوه‌های لیتسه آ (litsea cubeba)، وانیل و اُرِس (juniper berry) از استثناها می‌باشند. بیشتر میوه‌هایی که بطور معمول استفاده می‌شوند مانند مرکباتی نظیر پرتقال، نارنج، لیمو ترش و لیمو شیرین، ترکیبات معطرشان از پوست آنها استخراج می‌گردد. اگر چه پوست گریپ فروت هنوز برای مواد معطرش استفاده می‌شود، اما از آنجاییکه مواد طبیعی آن دارای ماده سولفور بوده و بوی بدی ایجاد می‌کنند، بیشتر ترکیبات معطر با بوی گریپ فروت در بازار بطور مصنوعی ساخته می‌شوند.

برگ و جوانه: برگ‌هایی که بطور معمول در صنعت عطر استفاده می‌شوند شامل برگ اسطوخودوس، نعناع هندی (Patchouli)، مریم گلی، بنفشه، رزماری و برگ‌های مرکبات می‌شود. گاهی اوقات برگ‌ها به علت اضافه کردن نُت‌های "سبز" به عطرها ارزش پیدا می‌کنند، برگ‌هایی مانند برگ گوجه فرنگی و کاه از این جمله هستند.

ریشه، ریزوم و پیاز: قسمت‌های زیر زمینی گیاهانی که به طور معمول در صنعت عطر سازی استفاده می‌شوند شامل ریزوم‌های زنبق، ریشه‌های خس خس (vetiver، در هند به آن خوس گفته می‌شود) و ریزوم‌های مختلف از خانواده زنجبیل می‌باشند.

بذر: بذر هویج، لوبیای تونکا (Tonka bean)، گشنیز، زیره، لوبیای کاکائو، جوز هندی، هل سبز و انیسون از منابع معمول در عطر سازی می‌باشند.

چوب درختان: استفاده از روغن و عصاره چوب بعضی از درختان، از آنجاییکه تامین کننده نُت پایه در صنعت عطر سازی اند، غیر قابل چشم پوشی هستند. درختانی که چوبشان در این صنعت استفاده می‌شوند شامل عود هندی (agarwood)، صندل (sandalwood)، رُزوود (rosewood)، توس یا غان، سرو، اُرِس و کاج می‌باشند.

رزین (صمغ): صمغ‌ها از دیرباز در صنعت عطر و عودسازی با ارزش بوده‌اند. رزین های معطر و ضدعفونی کننده و عطرهای شامل رزین ها در بسیاری از فرهنگ‌ها بعنوان دارو در درمان بیماریهای بیشماری بکار می رفته‌است. صمغ‌هایی که بیشتر در عطر سازی استفاده می‌شوند شامل رزین لابدانوم (Labdanum)، باریجه، بوته کندر، مرّ، بلسان پرویی (Peru Balsam)، صمغ بنزوئین (Benzoin resin)، بلسان (درخت گل حنا) می‌باشند. صمغ کاج و نراد منابع ترپن‌ها هستند، ماده‌ای که در تولید مصنوعی بسیاری از مواد معطر دیگر به کار می‌روند. کهربا و کوپال که در عطر سازی استفاده می‌شوند فسیل تراوشات صمغ‌های مخروطیان می‌باشند.

منابع اسانس ترکیبات معطر عطر گیاهان صنعت عطرسازی پوست گل و شکوفه برگ جوانه ریشه ریزوم پیاز بذر چوب